⛅ Kalendarz Badań Usg W Ciąży

Badania wykonywane w okresie ciąży pozwalają w porę wykryć różne nieprawidłowości i im przeciwdziałać. Przez całe 9 miesięcy będziesz musiała wykonać szereg testów, aby sprawdzić, czy dziecko rozwija się prawidłowo i czy ty nie masz problemów zdrowotnych. Podczas każdej wizyty kontrolnej lekarz zważy cię, zmierzy ciśnienie krwi i wykona badanie ginekologiczne. Z gabinetu wyjdziesz także z plikiem skierowań do laboratorium na badania krwi i moczu. Sprawdź, jakie badania obowiązkowe należy wykonać w ciąży i po co. Podajemy też dokładny harmonogram badań z uwzględnieniem tygodni ciąży, w których wykonuje się określone badania. Spis treści: Jakie badania w ciąży Badania w ciąży – kiedy się je wykonuje Kalendarz badań w ciąży Badania w ciąży – lista typów badań ich znaczenie: Badanie krwi w ciąży Badania moczu w ciąży Badanie glukozy w ciąży Test obciążenia glukozą w ciąży Badanie USG w ciąży Dodatkowe badania zalecane w ciąży Bezpłatne badania w ciąży Jakie badania należy wykonać w ciąży? O tym, jakie badania powinna wykonać ciężarna, decyduje ginekolog położnik na podstawie indywidualnych potrzeb i wskazań. Regulują to rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego i rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardów organizacyjnych opieki okołoporodowej. Podczas wizyt kontrolnych przyszłą mamę czekają badania podmiotowe (zebranie wywiadu i ocena ryzyka ciąży) oraz przedmiotowe, np. oceniające ciśnienie krwi, przybieranie na wadze, pracę serca płodu i jego ruchy. Przez cała ciążę regularnie wykonuje się również badania krwi i moczu oraz przynajmniej trzy razy – USG płodu. W konkretnych tygodniach przypadają bardziej szczegółowe badania. Badania w ciąży – kiedy się je wykonuje? Poniżej podajemy listę badań obowiązkowych i zalecanych opracowaną przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Pogrupowaliśmy je według tygodni, w których należy je wykonać. Do 10 tygodnia ciąży Badania obowiązkowe: grupa krwi i Rh. przeciwciała odpornościowe – np. badanie w kierunku toksoplazmozy morfologia krwi badanie ogólne moczu badanie stężenia glukozy we krwi na czczo VDRL. Badania zalecane do 10 tygodnia ciąży: konsultację u stomatologa badania: HIV, HCV, badanie w kierunku toksoplazmozy (IgG i IgM) badanie w kierunku różyczki. Badania w czasie wizyty u ginekologa: badanie z użyciem wziernika ocena pH wydzieliny pochwy badanie cytologiczne pomiar ciśnienia krwi badanie piersi pomiar wzrostu i masy ciała Na tej podstawie lekarz wstępnie oceni ryzyko związane z ciążą. Dodatkowe informacje: VDRL to test w kierunku kiły. Wykonuje się go na początku ciąży i w 37. tygodniu. Krętek kiły potrafi przenikać przez łożysko i uszkadzać płód. Może też przyczyniać się do poronienia lub śmierci wewnątrzmacicznej płodu. Między 11 a 14 tygodniem ciąży Badania obowiązkowe: pierwsze badanie USG płodu. Badania zalecane: badanie ogólne moczu. test PAPP-A, beta HCG. Badania w trakcie wizyty u ginekologa: badanie z użyciem wziernika ocena pH wydzieliny pochwy pomiar ciśnienia krwi pomiar masy ciała ponowna ocena ryzyka związanego z ciążą. Dodatkowe informacje: Na tym etapie ciąży wykonuje się USG przezpochwowe. Badanie jest w pełni bezpieczne dla ciebie i dla płodu. Podczas badania lekarz sprawdzi, gdzie umiejscowiła się ciąża, czy serce płodu pracuje, sprawdzi stan kosmówki, czyli jednej z błon płodowych, sprawdzi też przezierność karkową płodu, która pozwala wstępnie ocenić ryzyko wystąpienia wad genetycznych. Na podstawie pierwszego USG lekarz określi też wiek ciąży. Między 15 a 20 tygodniem ciąży Badania obowiązkowe: morfologia krwi badanie ogólne moczu przeciwciała anty-Rh. Badania zalecane: badanie w kierunku wad uwarunkowanych genetycznie: test potrójny – beta HCG, Estriol, AFP) Badania podczas wizyty u ginekologa: badanie z użyciem wziernika ocena pH wydzieliny pochwy pomiar ciśnienia krwi pomiar masy ciała ponownie ocenia się ryzyko związane z ciążą. Dodatkowe informacje: Jeśli w badaniu przeciwciał anty-Rh nie stwierdzi się obecności przeciwciał anty-Rh, badanie należy powtórzyć między 28. a 30. tygodniem ciąży. Jeżeli badanie na tym etapie ciąży wykaże obecność przeciwciał anty-Rh, trzeba określić ich rodzaju i poziom, a następnie badanie należy powtarzać przeważnie co 4 tygodnie. Chodzi o to, aby zapobiegać ewentualnym skutkom konfliktu serologicznego. Między 21 a 26 tygodniem ciąży Badania obowiązkowe: badanie stężenia glukozy po doustnym podaniu 75 g glukozy badanie USG badanie ogólne moczu. Badania zalecane: badanie w kierunku toksoplazmozy u kobiet z ujemnym wynikiem w I trymestrze. Badania podczas wizyty u ginekologa: ocenia czynność serca płodu badanie z użyciem wziernika ocena pH wydzieliny pochwy pomiar ciśnienia krwi pomiar masy ciała ponownie ocenia się ryzyko związane z ciążą. Dodatkowe informacje: Test obciążenia glukozą najlepiej zrobić. ok. 24 tygodnia ciąży, składa się on z 4 etapów: Pobranie krwi i określenie poziomu cukru na czczo Wypicie roztworu 75 g glukozy Pobranie krwi i określenie poziomu cukru godzinę po wypiciu roztworu Zmierzenie poziomu cukru 2 godziny po wypiciu glukozy. Jeśli wynik testu obciążenia glukozą potwierdzi cukrzycę ciężarnych, ginekolog skieruje ciężarną do diabetologa. Konieczna będzie dieta, a czasem także podawanie insuliny. Między 27 a 32 tygodniem ciąży Badania obowiązkowe: morfologię krwi badanie ogólne moczu przeciwciała odpornościowe badanie USG. Badania podczas wizyty u ginekologa: ocena czynności serca płodu, badanie z użyciem wziernika, ocena pH wydzieliny pochwy, pomiar ciśnienia krwi pomiar masy ciała ponownie ocenia się ryzyko związane z ciążą. Dodatkowe informacje: Lekarz powinien zaproponować podanie immunoglobuliny anty-D kobietom Rh ujemnym bez przeciwciał anty-D (w 28-30 tygodniu ciąży). W czasie drugiego badania USG lekarz dokładnie obejrzy płód. Na tym etapie można już ocenić rozwój mózgu, sprawdzić, czy narządy dziecka i jego kręgosłup zbudowane są prawidłowo (czy nie ma rozszczepu kręgosłupa) i czy łożysko funkcjonuje tak, jak powinno. Na tym etapie można już sprawdzić płeć dziecka. Na tym etapie warto rozpocząć przygotowania do porodu, połogu, karmienia piersią i rodzicielstwa, dlatego lekarz powinien zapytać o takie przygotowania, np. o udział w szkole rodzenia. Między 33 a 37 tygodniem ciąży Badania obowiązkowe: morfologia krwi badanie ogólne moczu. Badania zalecane: posiew w kierunku paciorkowców β-hemolizujących VDRL, HIV, HCV w grupie kobiet ze zwiększonym ryzykiem populacyjnym lub indywidualnym ryzykiem zakażenia. GBS – posiew z pochwy. Podczas wizyty u ginekologa: badanie położnicze ocenę wymiarów miednicy badanie z użyciem wziernika ocenę pH wydzieliny z pochwy ocenę czynności serca płodu pomiar ciśnienia tętniczego krwi badanie piersi pomiar masy ciała. Dodatkowe informacje: Badania VDRL, HIV i HCV to badanie w kierunku chorób zakaźnych. Ich wykrycie daje możliwość ochrony dziecka. Np. w przypadku HIV ciążę kończy się cesarskim cięciem, a dziecko powinno być karmione mieszankami mlecznymi a nie piersią. Między 38 a 39 tygodniem ciąży Badania obowiązkowe: badanie ogólne moczu. Podczas wizyty u ginekologa: badanie położnicze ocena czynności serca płodu pomiar ciśnienia tętniczego pomiar masy ciała. Po 40 tygodniu ciąży Badania zalecane: badanie ultrasonograficzne z oceną masy płodu oraz regularne wykonywanie badania KTG. Badania podczas wizyty u ginekologa: badanie położnicze ocena czynności serca płodu pomiar ciśnienia tętniczego krwi i ewentualnie pomiar masy ciała. Dodatkowe informacje: KTG to badanie pozwalające ocenić pracę serca dziecka i czynność skurczową macicy, a także sprawdzić, jak dziecko reaguje na skurcze, jeśli akurat podczas badania jakiś wystąpi. Na podstawie badania KTG lekarze oceniają stan płodu i decydują, czy można dać dziecku jeszcze czas, czy poród należy wywołać. Kalendarz badań w ciąży Pilnowanie terminów badań jest istotne dla prawidłowego przebiegu ciąży. Ich kolejność nie jest przypadkowa. Niektóre wystarczy zrobić raz lub dwa, inne powtarza się systematycznie przed każdą wizytą u ginekologa. Regularne analizy krwi i moczu pozwalają wykryć wiele zaburzeń, zanim staną się one niebezpieczne dla ciężarnej i jej dziecka. W razie potrzeby lekarz może zalecić stosowanie diety (np. gdy powodem kłopotów jest cukrzyca) lub leków (jeśli np. stwierdzi rozpoczynającą się anemię). Pobierz i wydrukuj harmonogram badań w ciąży tydzień po tygodniu. Kalendarz badań w ciąży do druku: Badania w ciąży – lista typów badań ich znaczenie Pierwsza wizyta ciążowa powinna przypaść przed upływem 10. tygodnia ciąży. To ważne, by na tym wczesnym etapie ciąży rozpocząć regularne badania. W tym czasie wykonywane jest pierwsze badanie ginekologiczne ciężarnej oraz podstawowa ocena stanu zdrowia. Najważniejsze badania obowiązkowe na początku ciąży: USG. Pierwsze USG można zrobić już między 6. a 8. tygodniem ciąży (sondą przezpochwową). Badanie ma na celu potwierdzenie ciąży, określenie wieku ciążowego zarodka, sprawdzenie, czy jest prawidłowo zagnieżdżony. Jest nieinwazyjne, całkowicie bezpieczne dla dziecka. Badania krwi (morfologia i oznaczenie grupy krwi). Badanie cytologiczne. Lekarz zleci to badanie, jeśli nie robiłaś go przez ostatnie 6 miesięcy. Wymaz z szyjki macicy jest analizowany pod kątem obecności zmian, które nieleczone mogłyby przekształcić się w nowotwór. Pomiar poziomu cukru. Kontrola stomatologiczna. Kobiety w ciąży zgłaszają się na kontrole do lekarza co 4 tygodnie, po 20. tygodniu ciąży – co 3 tygodnie, po 32. tygodniu – co 2 tygodnie, a po 36. tygodniu nawet co tydzień. Oczywiście, jeśli zauważysz jakieś niepokojące objawy, od razu idź do ginekologa. Badania prenatalne w ciąży Innym typem badań są badania genetyczne. Badania prenatalne (oprócz USG) wykonywane są z powodu wskazań (np. wieku ciężarnej lub chorób i zaburzeń w wywiadzie rodzinnym). W tym wypadkach refundowane są przez NFZ. Dostępne są także odpłatne badania prenatalne z krwi. Badania prenatalne w ciąży to USG w tygodniu ciąży to obowiązkowe badanie dla wszystkich ciężarnych, pozwala wykryć nieprawidłowości wskazujące na wady genetyczne. Test PAPP-A to kolejny krok po wzbudzającym wątpliwość badaniu USG. Amniopunkcja to inwazyjne badanie polegające na pobraniu igłą próbki wód płodowych i ich analizie pod kątem wad płodu. Jeśli ciężarna skończyła 35 lat albo w rodzinie zdarzają się wady genetyczne, lekarz może zaproponować dodatkowe badania, które wykluczą chorobę genetyczną dziecka. Ich wykonanie nie jest obowiązkowe, decyzję podejmuje kobieta. Badanie krwi w ciąży Na początku ciąży zapewne wykonasz badanie poziomu hCG, żeby potwierdzić, że spodziewasz się dziecka. Badanie hormonu beta hCG jest wiarygodniejsze od zwykłego testu ciążowego. Potem czeka cię jeszcze wielokrotne pobieranie krwi! Skierowanie na ogólną morfologię w ciąży otrzymasz minimum 5 razy. Do tego dochodzą inne badania diagnostyczne. Parametry krwi, które dokładnie monitoruje się w ciąży – morfologia w ciąży: leukocyty (krwinki białe) erytrocyty (krwinki czerwone) hematokryt (wskaźnik gęstości krwi) hemoglobina (barwnik krwinek czerwonych, przenoszący tlen i dwutlenek węgla) Morfologię w ciąży robi się po to, aby sprawdzić, czy nie grozi ci anemia. Badanie krwi jest bardzo potrzebne, bo łagodna anemia często zdarza się przyszłym mamom. Jej wykrycie pozwala w porę uzupełnić niedobory żelaza (to podstawowy składnik hemoglobiny) i zapobiec wystąpieniu ciężkiej niedokrwistości, która mogłaby zaszkodzić dziecku. Pozostałe badania krwi w ciąży: Badanie grupy krwi w ciąży i Rh w ciąży. Ta analiza jest ważna z dwóch powodów. Po pierwsze, jeśli przytrafi ci się coś złego i konieczne będzie przetaczanie krwi, to nie wystarczy tylko powiedzieć lekarzowi, jaką masz grupę. By wykonać transfuzję, musi on mieć w ręku dokument, który to stuprocentowo potwierdza. Druga ważna sprawa to czynnik Rh. Chodzi o to, by „wyłowić” kobiety z czynnikiem ujemnym (Rh-). Jeśli ich partnerzy mają czynnik dodatni (Rh+), istnieje ryzyko, że w tej lub kolejnej ciąży dojdzie do konfliktu serologicznego i organizm matki będzie produkował przeciwciała przeciwko krwinkom płodu. Ciężarnym z czynnikiem krwi Rh- podaje się wtedy odpowiednio wcześniej przeciwciała (immunoglobulinę anty-D), by uniknąć poważnych powikłań w rozwoju maleństwa. Przeciwciała odpornościowe (anty-Rh) w ciąży. Badanie powinno być wykonywane u wszystkich kobiet – zarówno z czynnikiem Rh+, jak i Rh-, aby umożliwić wczesne rozpoznanie konfliktu serologicznego między mamą a dzieckiem. Wykrycie przeciwciał odpornościowych u kobiety w ciąży nie musi jeszcze oznaczać, że ten konflikt rzeczywiście istnieje. Badanie na HIV w ciąży. Lekarz powinien zaproponować każdej przyszłej mamie badanie wykluczające nosicielstwo wirusa HIV. Przy dodatnim wyniku HIV poród zakończy się cesarką. Podawane są też leki przeciwwirusowe, a dziecko nie powinno być karmione piersią. Badanie HCV w ciąży (wirus żółtaczki typu C). Warto je wykonać, bo choć o zapobieganiu tym chorobom mówi się wiele, liczba zarażonych nie maleje. Przy zakażeniu HCV karmienie naturalne jest możliwe. Test VDRL (kiła). Daje większą pewność niż inny (bardziej popularny) test WR. Oznacza się go na początku ciąży i jeszcze raz około 37. tygodnia. Badanie Hbs w ciąży (wirusowe zapalenie wątroby typu B). Jego poziom świadczy o zakażeniu wirusem HBV wywołującym wirusowe zapalenie wątroby typu B. Przy dodatnim wyniku trzeba zachować ostrożność w czasie porodu, a dziecku podać immunoglobulinę i szczepionkę. Przeciwciała w kierunku toksoplazmozy (igG, igM). Badanie ma wykryć przeciwciała toksoplazmozy. Jeśli posiadasz IgG, to znaczy, że przechodziłaś już tę chorobę i nie musisz się jej obawiać. Natomiast podwyższone przeciwciała IgM są dowodem na świeże (więc groźne) zachorowanie. Badanie w kierunku różyczki (igG, igM). Wirus różyczki może wywoływać zakażenie wewnątrzmaciczne, a nawet poronienie. Ryzyko jest największe na początku ciąży. Oznaczenie przeciwciał pomoże sprawdzić, czy kobieta już chorowała na różyczkę, czy może jest narażona na zakażenie w trakcie ciąży. Badanie TSH (hormon tarczycy). Wychwycenie podwyższonego lub zbyt niskiego stężenia TSH na początku ciąży daje szansę na skuteczne leczenie i lepszy rozwój dziecka. Ważne! Jeśli z poprzednich badań wynika, że nie masz przeciwciał przeciw toksoplazmozie, lekarz zaleci ci w 2. trymestrze wykonanie kolejnego badania, by sprawdzić, czy nie doszło do zarażenia. Badania moczu w ciąży Badania moczu w ciąży powinnaś wykonać co najmniej 6 razy. Wynik badania moczu informuje o stanie ogólnym organizmu, pracy nerek, problemach z wątrobą, podejrzeniu cukrzycy. Pozwala wykluczyć infekcje układu moczowego i wykryć stan przedrzucawkowy. W moczu nie może być białka, cukru, czerwonych i białych krwinek. Badanie USG w ciąży O tym, ile razy będziesz musiała zgłosić się na USG w ciąży, zdecyduje ginekolog – zgodnie ze standardami okołoporodowymi wykonuje się je trzy razy (cztery, jeśli przekroczysz 40. tydzień ciąży). Na badanie ultrasonograficzne z utęsknieniem czeka prawie każda przyszła mama, bo można dzięki niemu zobaczyć dziecko przed porodem. Wykonuje się USG przezpochwowe (zwykle tylko na początku, by stwierdzić ciążę) i zewnętrzne (przez brzuch). Badanie jest w pełni bezpieczne dla ciebie i dla płodu. Co sprawdza się podczas USG w ciąży: pierwsze USG – umiejscowienie ciąży, czynność serca płodu, przewidywany termin porodu, stan kosmówki, z której w przyszłości powstanie łożysko, przezierność karkową płodu; drugie USG – rozwój mózgu, kręgosłupa i narządów wewnętrznych (nerki, serce), płeć dziecka i stan łożyska; trzecie USG – wielkość i ułożenie płodu, stan łożyska, ilość płynu owodniowego. Badanie glukozy w ciąży Na początku ciąży sprawdza się poziom cukru we krwi na czczo. Jeśli wynik wykracza poza normę, lekarz skieruje cię na badanie glukozy w ciąży, aby wykluczyć cukrzycę ciężarnych. Ten test będziesz też musiała wykonać w tygodniu ciąży, bez względu na wynik na czczo. Test obciążenia glukozą w ciąży Wykonuje się na ogół tylko raz, jeśli nie ma podejrzenia cukrzycy. Jeśli wynik testu obciążenia glukozą potwierdzi cukrzycę ciążową, ginekolog skieruje cię do diabetologa. Konieczna będzie dieta, a czasem także podawanie insuliny. Dodatkowe badania zalecane w ciąży Te badania w ciąży warto zrobić: Czystość pochwy. Przez zmiany hormonalne w ciąży jesteś bardziej podatna na infekcje intymne. Aby sprawdzić, czy nie masz bakterii, które mogłyby zagrozić dziecku, pobiera się wymaz z pochwy i ocenia pod względem bakteriologicznym. Wynik będzie wiarygodny, jeśli wymaz pobrano po upływie przynajmniej 48 godzin od ostatniego stosunku i nie w dniu badania ginekologicznego. Cytomegalia w ciąży. Badanie pozwala sprawdzić, czy masz przeciwciała IgG lub IgM, najlepiej wykonać je w III trymestrze ciąży. IgG świadczą o tym, że jesteś odporna na cytomegalię, a przeciwciała IgM mówią o tym, że właśnie jesteś zarażona i możesz zarazić dziecko. To ważna informacja, bo wtedy po porodzie dziecko musi zostać poddane odpowiedniemu leczeniu. Badanie GBS w ciąży. Między tygodniem ciąży wykonuje się posiew z pochwy i odbytu w kierunku paciorkowców typu B. Mogą być obecne w drogach rodnych kobiety, a w czasie porodu istnieje ryzyko zarażenia dziecka. Jeśli wynik będzie pozytywny, w trakcie porodu otrzymasz antybiotyk. Bezpłatne badania w ciąży NFZ gwarantuje kobiecie w ciąży darmowe badania: konsultacje i badania ginekologiczne oraz położnicze cytologię (jeśli nie była wykonywana w ostatnich sześciu miesiącach) badanie piersi badanie dna miednicy pomiar ciśnienia tętniczego pomiar wzrostu, indeksu i masy ciała badania laboratoryjne krwi i moczu W ostatnim trymestrze lekarz powinien także przeprowadzić badanie czynności serca płodu z oceną czynności skurczowej macicy, a także ocenę ruchliwości płodu, badanie KTG, badanie ultrasonograficzne z oceną stanu dziecka, przepływów i wód płodowych. NFZ refunduje także testy prenatalne wszystkim kobietom z tzw. grupy ryzyka. Zobacz też: Jak napisać plan porodu? (PDF do druku) 7 niepokojących objawów w ciąży. O których musi wiedzieć lekarz? Dolegliwości w ciąży trymestr po trymestrze

USG w ciąży to badanie obowiązkowe i powinno być wykonane minimum 3-krotnie. Czy to oznacza, że lekarz nie może wykonać więcej USG? Kiedy jest wskazanie do częstszych kontroli za pomocą aparatu obrazowego? W których miesiącach USG jest konieczne? Wyjaśniamy. USG w ciąży – po co je wykonywać? Jeszcze nie tak dawno (w czasach, gdy rodziły nasze mamy) pomysł podglądania dziecka w brzuchu był traktowany jako czysta fantazja. Dziś jednak USG jest na porządku dziennym i przeprowadza się je kilkakrotnie, a nawet częściej, u każdej kobiety w ciąży. W jakim celu wykonuje się to badanie? Przede wszystkim służy ono rozpoznaniu rozwoju ciąży, rozwoju płodu, stanu łożyska czy wykryciu ewentualnych nieprawidłowości. Jeśli podczas USG wykryte zostaną wady lub choroby, lekarz kieruje pacjentkę do specjalistycznego ośrodka, gdzie przeprowadzana jest dalsza diagnostyka i podejmuje się plan leczenia, a także plan postępowania po narodzinach (np. daje to możliwość rodzenia w ośrodku, który specjalizuje się w leczeniu danej wady, dzięki czemu dziecko już od pierwszych chwil na świecie zyska profesjonalną, najlepszą opiekę, co da mu więcej szans na wyleczenie). Jeżeli wady są bardzo poważne, może powstać możliwość podjęcia decyzji na temat dalszej kontynuacji ciąży. Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, w ciąży należy wykonać 3 badania USG, a zakres każdego z nich jest inny. Ponadto zaleca się dodatkowe badania USG w zależności od indywidualnej sytuacji kobiety. Czy USG może szkodzić w ciąży? Obecnie nie istnieją żadne badania, które potwierdzałyby, że USG wpływa niekorzystnie na rozwój ciąży i płodu. Jedynym wyjątkiem mogą być zbyt częste i zbyt długie ekspozycje na USG techniką dopplerowską (podczas tego badania wzrost temperatury jest większy), jednak tego typu USG raczej nie wykonuje się w ciąży – ewentualnie na jej początku podczas pierwszego badania (do 11-12 tygodnia), a później lekarz wykonuje USG przez brzuch. Więcej na temat szkodliwości USG w ciąży pisaliśmy w osobnym artykule. Jeśli zatem istnieją medyczne wskazania do dodatkowych badań USG w ciąży, należy je wykonywać tak często, jak jest to potrzebne. Tym bardziej, że USG jest nieinwazyjne i naprawdę bezpieczne, a co najważniejsze, nierzadko RATUJE życie dziecka, ponieważ pozwala wykryć wiele nieprawidłowości i podjąć skutecznie działania terapeutyczne. Kalendarz badań USG w ciąży Poniżej przedstawiamy kolejność badań USG w ciąży. Każde z nich służy rozpoznaniu prawidłowego rozwoju płodu czy też wykryciu ewentualnych wad/nieprawidłowości w rozwoju ciąży lub płodu. 1. USG do 10 tygodnia ciąży – potwierdzenie ciąży Tego badania nie ma w ogólnych wytycznych opieki okołoporodowej, jednak stanowi ono standard w wielu gabinetach. Jego wykonanie rekomenduje ponadto Sekcja Ultrasonografii PTG. Jest ono pierwszym badaniem, które ma potwierdzić ciążę po wyniku dodatnim z testu ciążowego i ewentualnie badania beta-hcg. Do 10 tygodnia USG wykonuje się sondą dopochwową. Celem badania jest: potwierdzenie lub wykluczenie ciąży, określenie lokalizacji ciąży (czy nie doszło do ciąży pozamacicznej), określenie obecności i lokalizacji pęcherzyka ciążowego, sprawdzenie długości zarodka oraz czynności serca, sprawdzenie ilości zarodków, kosmówek i owodni, sprawdzenie obecności pęcherzyka żółtkowego, sprawdzenie stanu macicy oraz szyjki macicy (ich kształt, wielkość, budowa, występowanie mięśniaków czy innych wad itd.), a także lokalizacji i struktury jajników i jajowodów. Czego możemy się dowiedzieć z badania? Przede wszystkim tego, czy doszło do ciąży, czy jest ona prawidłowo zlokalizowana (ciąża pozamaciczna może bowiem stanowić poważne zagrożenie dla życia kobiety), a także czy jest pojedyncza, czy mnoga. 2. USG między 11 a 14 tygodniem ciąży – ryzyko wad Badanie między 11 a 14 tygodniem ciąży wykonuje się w celu rozpoznania ewentualnych wad – jest to tzw. pierwsze badanie prenatalne lub badanie genetyczne (badanie prenatalne I trymestru). Przeprowadza się je już za pomocą głowicy przezbrzusznej, a nie dopochwowej (chyba że występuje znaczna otyłość – wówczas może się okazać, że konieczne jest użycie sondy dopochwowej). Podczas USG lekarz sprawdza długość ciemieniowo-siedzeniową – powinna ona mieścić się między 45 a 84 mm. Celem tego badania jest przede wszystkim ocena narządów płodu, a także ocena ryzyka wystąpienia różnych chorób powstających w wyniku wad chromosomalnych. Mowa o zespole Edwardsa, Patau czy Downa. Ponadto ocenia się wiek ciążowy i wyznacza się termin porodu z USG (ten termin później bierze się za wyznacznik aż do końca ciąży). Lekarz sprawdza, czy ciąża jest prawidłowa, oceniając jej wiek (można ją ocenić z dokładnością do 10 dni), budowę anatomiczną płodu, a także budowę zewnętrzną (sprawdza się CRL, tułów, głowę, kończyny, mózg, żołądek, serce, kręgosłup, pęcherz moczowy). Istotne w tym miejscu jest badanie serca płodu – określa się jego budowę, lokalizację, a także prawidłowość pracy (powinno występować od 150 do 170 uderzeń na minutę). Istotny jest ponadto parametr określający przezierność fałdu karkowego. Jeżeli szerokość jest duża, może to wskazywać na chorobę (np. zespół Downa, choroby serca, choroby innych narządów). Sprawdza się ponadto obecność kości nosowej (brak wskazuje na zespół Downa), przepływy krwi w przewodzie żylnym (nieprawidłowe przepływy są charakterystyczne dla wad serca lub zespołów genetycznych). Wyniki badania prenatalnego USG pierwszego trymestru określają statystyczne prawdopodobieństwo, że wystąpią powyżej wypisane choroby. Do określania wyniku brany jest również wiek matki – im jest on wyższy, tym większe ryzyko, że wspomniane wady się pojawią. Badanie jednak nigdy nie daje 100% gwarancji, że dziecko będzie całkowicie zdrowe. 3. USG między 18 a 22 tygodniem ciąży – przepływy, badanie serca, wady Między 18 a 22 tygodniem ciąży często wykonuje się badanie kardiologiczne płodu, którego celem jest określenie budowy serca i wykrycie ewentualnych wad (np. wad zastawek czy wad rytmu). To jednak dodatkowe badanie i nie musi być wykonywane w prawidłowej ciąży. Dodatkowym badaniem jest też USG dopplerowskie (wykonuje się je w drugim lub trzecim trymestrze), gdy ciąża nie przebiega prawidłowo – np. jest nadciśnienie tętnicze lub hipotrofia płodu. Wykonuje się wówczas ocenę przepływów krwi z naczyniach (i na tej podstawie wnioskuje się, czy łożysko pracuje dobrze i czy płód jest odpowiednio dotleniony). Między 18 a 22 tygodniem ciąży powinno się wykonać tzw. drugie badanie prenatalne (badanie genetyczne drugiego trymestru) – trzeba je przeprowadzić u każdej ciężarnej (niezależnie od tego, czy ciąża jest prawidłowa, czy powikłana). Celem jest dokonanie oceny anatomii płodu pod kątem wad wrodzonych. Ponadto określa się przybliżony wiek ciąży i masę płodu. Ocenie podlega mózg, twarz (pod kątem rozszczepu górnej wargi), szyja, czaszka, płuca, żebra, serce, żołądek, nerki, pęcherz moczowy, jelita kręgosłup, dłonie i stopy. Podczas tego badania zwykle rodzice dowiadują się także o płci dziecka. Lekarz ocena ponadto położenie łożyska, ilości wód płodowych (czy jest ich wystarczająco), a także szyjkę macicy. Badanie pozwala odpowiedzieć na wiele ważnych pytań, np. czy dziecko rośnie prawidłowo, czy nie ma różnych wad (np. wad serca i innych chorób), czy występuje mało- lub wielowodzie, czy szyjka macicy jest zamknięta. W badaniu określony zostanie także wiek ciąży i masa płodu, jednak są to wartości przybliżone (wiek ciąży można oszacować z dokładnością ok. 2-3 tygodnie). 4. USG między 28 a 32 tygodniem ciąży – potwierdzenie To tzw. trzecie badanie prenatalne (badanie genetyczne trzeciego trymestru), które również jest obowiązkowe dla wszystkich ciężarnych. Celem badania jest głównie ocena rozwoju płodu, jego położenia, położenia łożyska w stosunku do szyjki macicy, ilość płynu owodniowego, stan szyjki macicy, pozycję płodu (czy dziecko jest odwrócone główkowo czy w inny sposób – ale oczywiście położenie dziecka na tym etapie może jeszcze ulec zmianie). Wyniki z tego badania dają nam zatem informacje na temat tego, czy wszystko jest w porządku z dzieckiem, czy nie ma nieprawidłowości – np. przodującego łożyska. Również można określić wagę płodu i wiek ciąży, ale tak jak wcześniej, są to dane przybliżone, niedokładne. Czy wszystkie USG w ciąży są darmowe? Kobiety w ciąży są objęte opieką medyczną na koszt państwa w każdym przypadku – nawet wtedy, gdy nie są nigdzie ubezpieczone. Ciężarne mogą więc skorzystać z pakietu wizyt u ginekologa, a także badań (np. morfologia krwi czy badanie moczu) oraz oczywiście z porodu w szpitalu. Ważne jest jednak, aby lekarz miał kontrakt z NFZ, aby rzeczywiście wizyty u niego oraz skierowania na badania były refundowane. Jeżeli prowadzimy ciążę nie na NFZ, tylko prywatnie (płacimy za wizyty u ginekologa), wówczas również badania z krwi czy z moczu (wszystkie badania laboratoryjne) są odpłatne. Również wizyta z badaniem USG jest wówczas droższa od standardowej. W przypadku prowadzenia ciąży na NFZ, wszystkie badania USG oraz wszystkie badania laboratoryjne zlecone przez lekarza są bezpłatne. Wyjątkiem są tzw. badania USG genetyczne 3D i 4D połączone z testami – te są bezpłatne dla kobiet po 35. roku życia (występuje wówczas wyższe ryzyko wystąpienia wad genetycznych), a wcześniej są niestety płatne. Z drugiej strony zwykłe badanie prenatalne (bez testów genetycznych z krwi – samo USG na standardowym sprzęcie 2D) jest darmowe dla wszystkich kobiet i nie trzeba wykonywać 3D lub 4D oraz testów z krwi, jeżeli nie ma do tego wskazań – wystarczające mogą okazać się zwykłe badania USG u lekarza prowadzącego na standardowym sprzęcie. Poza powyżej opisanymi badaniami, lekarz może zalecić dodatkowe badania. Bardzo często praktykuje się badania co wizytę – czyli średnio co miesiąc, a pod koniec ciąży co tydzień-dwa. Jest to praktykowane zarówno u lekarzy przyjmujących prywatnie (chociaż to zależy od funduszy pacjentki – czy zgadza się na wyższy koszt wizyty, z powodu wykonania USG), jak i na fundusz NFZ.

Strona główna Zdrowie Badania w ciąży Kalendarz badań USG w ciąży: USG genetyczne między 11. a 14. tygodniem ciąży USG genetyczne między 11. a 14. tygodniem ciąży powinno zostać wykonane przed upływem 13. tygodnia i 6. dnia ciąży. Warunkiem jest również odpowiednia długość ciemieniowo-siedzeniowa płodu – musi ona wynosić od 45 do 84 mm. Badanie to nazywane jest potocznie „USG genetycznym” i powinno być wykonane w każdej ciąży. Wykonuje się je za pomocą głowicy przezbrzusznej, a tylko w przypadku znacznej otyłości – przezpochwowej. USG genetyczne płodu to nieinwazyjne badanie genetyczne, pozwalające ocenić wysokość ryzyka wad genetycznych, takich jak: zespół Downa, Pateau, czy Edwardsa. Spis treściKtóre badania w ciąży są obowiązkowe? USG genetyczne między 11. a 14. tygodniem ciąży jest refundowane, jeśli skierowanie wystawia lekarz, który ma umowę z NFZ (bez refundacji kosztuje ok. 250 zł). Celem badania jest wstępna ocena wszystkich narządów płodu, ocena ryzyka wystąpienia u płodu najczęstszych chorób będących skutkiem wad chromosomalnych (zespoły Downa, Edwardsa i Pataua) oraz ocena wieku ciążowego. Każda nieprawidłowość lub wątpliwość powinna stanowić wskazanie do badania płodu w ośrodku referencyjnym. Czytaj też: Badania prenatalne: na czym polegają i kiedy je wykonać? USG w ciąży: słowniczek skrótów CR L – długość ciemieniowo-siedzeniowaFHR – częstość bicia serca płoduNT – przezierność fałdu karkowegoNB – kość nosowaDV – przepływ w przewodzie żylnymBPD – wymiar poprzeczny główkiHC – obwód główkiAC – obwód brzuszkaFL – długość kości udowejEFW – szacowana masa płodu Które badania w ciąży są obowiązkowe? Jakie badania są obowiązkowe w ciąży? Co dokładnie jest oceniane? wiek ciąży – w tym okresie można go ocenić z dokładnością do 7–10 dni. Jest to ważne, gdy masz nieregularne miesiączki, bo wtedy wiek obliczony na podstawie daty ostatniej miesiączki jest niedokładny budowa zewnętrzna i anatomiczna płodu - oglądane są: głowa, tułów, kończyny dolne i górne, mierzona jest długość ciemieniowo-siedzeniowa (CRL), czyli długość dziecka od czubka głowy do pośladków. Oceniane są również narządy wewnętrzne: mózg, żołądek, pęcherz moczowy, kręgosłup oraz serce. Ocena serca obejmuje jego budowę, lokalizację, częstość bicia (FHR). W tym okresie ciąży FHR wynosi zwykle 150–170 uderzeń na minutę. parametrem mogącym świadczyć o zwiększonym ryzyku najczęstszych aberracji chromosomowych jest tzw. przezierność fałdu karkowego (NT). Jest to zbiorniczek płynu na karku, który występuje u każdego dziecka w tym okresie rozwoju. Zwykle szerokość tego zbiorniczka wynosi 1–3 mm, duża ilość płynu (powyżej 2,5 mm) może wskazywać – ale nie musi – na chorobę. Szczególnie wyraźną zależność znaleziono tu z zespołem Downa, ale istnieje też związek np. z chorobami serca i innych narządów. Czasami oceniane są również: obecność kości nosowej (NB) – jej brak jest charakterystyczny dla dzieci z zespołem Downa przepływ krwi w przewodzie żylnym (DV); przewód żylny to wyjątkowe naczynie, które występuje tylko w życiu płodowym: łączy żyłę pępowinową z żyłą prowadzącą krew do serca, nieprawidłowy przepływ w tym naczyniu jest charakterystyczny dla dzieci z wadami serca i zespołami genetycznymi (Downa, Edwardsa i Pataua). Co mówią wyniki? Wyniki badania określają tylko statystyczne prawdopodobieństwo wystąpienia wspomnianych już chorób na podstawie wieku matki. Istnieją oparte na statystyce dane, ile kobiet w danym wieku rodzi dziecko z chorobą Downa, np. dla 32 lat ryzyko wynosi 1:447, tzn., że jedna na 447 kobiet w tym wieku rodzi dziecko chore. Wynik 1:100 to podwyższone ryzyko, ale nadal oznacza, że w grupie 100 kobiet tylko jedna urodzi chore dziecko. Gdy wynik badania wyniesie 1:2233, to znaczy, że w grupie 2233 kobiet tylko jedna miałaby dziecko chore, a więc ryzyko jest bardzo małe. Jednak to badanie nigdy nie daje stuprocentowej gwarancji, że dziecko będzie całkowicie zdrowe. Rozwiąż test o zdrowiu Więcej z działu Badania w ciąży

kalendarz badań usg w ciąży